Korku Unsuru ve Yargıtay Kararları Işığında Yağma Suçları
MADDİ CEZA HUKUKUNDAKİ YERİ:
Özellikle son yıllarda yaşanan ve gerek lgbti gerekse diğer beşeri fazla sıklıkla işlenen yağma ve gasp kavramlarına, ceza yasalarındaki durumu ile değinmek istedim. Sokağa çıkan her birey bu suçun potansiyel mağduru olmakla karşı karşıya. Maalesef ki suçu önleyici tedbir ve birimler ya yok ya da yetersiz.
Öncelikle maddi ceza hukuku konunun neresinde onu irdeleyelim. Lakin mevcut düzenlemeye göre yağma suçuna verilen ceza örneğin cinayete ve bazı ağır suçlara verilen cezaya yaklaşmış durumda. Örneğin taksirle adam öldürme suçunda bazı vakalarda para cezası verildiği görülmekte iken 2009 yılında yaşanan 21,5 TL’nin gasp edilmesi vakasında sanıklara 25’er yıl hapis cezası verilmişti. Bu anlamda verilen cezalar orantısız gibi görünse de mağdurun yaşadığı panik nedeniyle tatmin edici.
Yağma Madde 148-
(1) Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden ya da malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından bahisle tehdit ederek veya cebir kullanarak, bir malı teslime veya malın alınmasına karşı koymamaya mecbur kılan kişi, altı yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Cebir veya tehdit kullanılarak mağdurun, kendisini veya başkasını borç altına sokabilecek bir senedi veya var olan bir senedin hükümsüz kaldığını açıklayan bir vesikayı vermeye, böyle bir senedin alınmasına karşı koymamaya, ilerde böyle bir senet haline getirilebilecek bir kâğıdı imzalamaya veya var olan bir senedi imha etmeye veya imhasına karşı koymamaya mecbur edilmesi halinde de aynı ceza verilir.
(3) Mağdurun, herhangi bir vasıta ile kendisini bilmeyecek ve savunamayacak hale getirilmesi de, yağma suçunda cebir sayılır.
Nitelikli yağma Madde 149-
(1) Yağma suçunun;
- a) Silahla,
- b) Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle,
- c) Birden fazla kişi tarafından birlikte,
- d) (Değişik: 18/6/2014-6545/64 md.) Yol kesmek suretiyle ya da konutta, işyerinde veya bunların eklentilerinde,
- e) Beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı,
- f) Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak,
- g) Suç örgütüne yarar sağlamak maksadıyla,
- h) Gece vaktinde, İşlenmesi halinde, fail hakkında on yıldan onbeş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
(2) Yağma suçunun işlenmesi sırasında kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hallerinin gerçekleşmesi durumunda, ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır.
Daha az cezayı gerektiren hâl Madde 150-
(1) Kişinin bir hukuki ilişkiye dayanan alacağını tahsil amacıyla tehdit veya cebir kullanması halinde, ancak tehdit veya kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır.
(2) Yağma suçunun konusunu oluşturan malın değerinin azlığı nedeniyle, verilecek ceza üçte birden yarıya kadar indirilebilir.
YAĞMA VE GASP NEDİR
Yağma ve gasp sözcükleri meal olarak aynı anlama gelir. Bu eylemler TCK’nın 148. ve 150. maddelerinde yer alır. Yağma suçu, bir kimseye ait olan bir malı, onun rızası olmadan almak anlamına gelmektedir. Fakat yağma suçunu hırsızlıktan ayıran malı alınan kişiye cebir yani zorlama ve tehdit uygulanmış olması gerekmektedir. Hırsızlıkta mağdur malının çalındığını genel olarak sonradan fark eder.
Yağmaya konu olan mal, menkul bir maldır. Gayrimenkul değerler yağma suçunun konusu olamazlar. Taşınmaza yönelik zorlama unsurları varsa bu kez başka suçlar devreye girer.
Ancak yağmada mal üzerindeki hakimiyet durumu önemlidir. Bir evde yaşayan kimseler, o evde ortak olarak kullanılan eşyalar üzerine HAKİMİYET hakkına sahiptir. Dolayısıyla aynı evde yaşayan kimseler, bu ortak kullanımda olan eşyalarını alırsa, gasp suçu ortaya çıkmaz. Ancak ortak kullanım konusu olmayan eşyalar bu suçu oluşturur.
GÜNCEL YARGITAY KARARLARI:
Saldırı, tehdit, cebir ve şiddetin mağdur üzerinde korku yaratmış olması suçun en önemli unsurlarından biridir. Çünkü suça bu vasfı veren mağdurda yarattığı yüksek endişedir. Yargıtay bu anlamda korku ve çekingenlik çizgisinde ayırt edici kararlar vermiştir. Yani suça maruz kalsanız bile korku yerine bu durum basit bir çekingenlik olarak telakki edilirse maalesef suç oluşmayacaktır.
Yargıtay 6. Ceza Dairesi Esas No:2013/14230 Karar No:2015/45530 K. Tarihi:1.12.2015
“Yerel Mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle; başvurunun nitelik, ceza türü, süresi ve suç tarihine göre dosya görüşüldü:
Oluşa ve dosya içeriğine göre; yakınan ile aynı mahallede oturan sanıkların, olay günü gündüz vakti yolda elindeki cips paketiyle yürüyen yakınanın önüne geçerek cips istedikleri, yakınanın da sanıklara bulaşmamak için cips paketini verdiği, daha sonra yoluna devam ettiği sırada sanıklardan Adnan’ın yakınanın arkasından gelerek elindeki eldivenini çekip almak istediği, yakınanın vermeyeceğim demesi üzerine, sanığın seni döverim diyerek yakınana yumruk attığı ve devamında “Seni keserim, evinizi başına yıkarım” diyerek tehdit ettiği olayda;
1- Başlangıçta sanıkların birlikte yakınandan cips istedikleri sırada herhangi bir cebir kullanmadıkları gibi tehdit içerikli bir söz de söylemediklerinin anlaşılması karşısında, yakınanın ürkek kişiliğinden kaynaklanan korku ile elindeki cips paketini vermesinin yağma suçunun oluşumu için gerekli olan cebir ya da tehdit olarak değerlendirilemeyeceği gözetilmeden, yeterli ve yerinde olmayan gerekçeyle sanıklar Oğuzhan ve Orhan hakkında yağma suçundan beraatları yerine yazılı şekilde mahkûmiyetlerine karar verilmesi,
2- Olayın devamında ise sanıklardan Adnan’ın diğer sanıklardan bağımsız bir şekilde yakınanın ardından gidip yumruk vurmak suretiyle yakınanın eldivenini almak istediği, ancak yakınanın bağırması üzerine annesinin evden dışarı çıktığı ve olaya müdahale etmesiyle sanığın olay yerinden kaçtığının anlaşılması karşısında, sanık Adnan’ın eyleminin TCK’nın 148/1, 35.maddelerinde öngörülen basit yağmaya kalkışma suçunu oluşturduğu gözetilmeden, delillerin takdirinde ve nitelendirmede yanılgıya düşülerek sanık hakkında TCK’nın 149/1-c maddesi gereğince nitelikli yağma suçundan uygulama yapılması,
Bozmayı gerektirmiş, sanıklar O.., M.., A.., D.. ve O.., D.. savunmanının temyiz itirazları bu bakımdan yerinde görülmüş olduğundan, hükmün açıklanan nedenlerle isteme uygun olarak BOZULMASINA, 01.12.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.”
Yargıtay kararında dikkat çekici olan gayet basit bir cips isteme mevzuu gibi görünen olaydaki manevi unsurdur. Şayet panikle korkuyla cips verilmiş olsaydı 2-tl den satılan bir paket cips için astronomik hapis cezaları gündeme gelecekti. Bu örnek bile yağma suçunun ne denli bıçak sırtı bir suç olduğunu gözler önüne sermektedir.
Hazırlayan: futurelavirs